Dastlabki olti oyda davlat budjeti taqchilligi salkam 30 trln so‘mga yetdi. Bu haqda Bosh vazir o‘rinbosari, Iqtisodiyot va moliya vaziri Jamshid Qo‘chqorov Oliy Majlis Qonunchilik palatasi yig‘ilishida ma’lum qildi.

Unga ko‘ra, o‘tgan davrda davlat budjeti daromadlari 100 trln so‘mni tashkil etgan, shundan 76 trln so‘mi soliq tushumlari, qolgan 24 trln so‘mi esa bojxona to‘lovlari hissasiga to‘g‘ri keladi.

Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga nisbatan nominal 8%ga o‘sib, real ko‘rsatkichlarda yillik 9%lik inflyatsiyani hisobga olgan holda biroz pasaygan.

Shu bilan birga, davlat budjeti xarajatlari 129 trln so‘mga yetib, chorakdan ko‘proq o‘sdi. Bu mablag‘ning yarmidan ko‘pi yoki 65 trln so‘mi ijtimoiy sohaga yo‘naltirilgan.

Shunday qilib, xarajatlar daromadlardan 29 trln so‘mga oshdi. Birinchi yarim yillikda YaIM) 469,6 trln so‘mni tashkil etgani inobatga olinsa, budjet taqchilligi yalpi ichki mahsulotga nisbatan 6,17%ni tashkil etadi.

Shuningdek, yanvar-iyun oylari davomida O‘zbekistonda $7,4 mlrd miqdorida xorijiy investitsiyalar o‘zlashtirildi. Bunda $3,2 mlrdi xorijiy investitsiyalar va kreditlar bo‘yicha sanoat korxonalariga, $3,3 mlrdi esa hududiy loyihalarga to‘g‘ri keldi.

Joriy yilgi davlat budjeti to‘g‘risidagi qonunga muvofiq, davlat budjetining daromadlari 232,1 trln so‘m, xarajatlari esa 227,9 trln so‘m miqdorida prognoz qilingandi. Joriy yil yakunlari bo‘yicha, davlat budjeti 4 trln so‘mdan sal ko‘proq profitsit bilan kamaytirilishi kutilgandi. Biroq, atigi olti oy ichida davlat budjeti taqchilligi 30 trln so‘mga yaqinlashdi.

Aynan mazkur qonunda davlat budjeti defitsitining cheklangan hajmi YaIMning 3% miqdorida belgilangan. Shunga qaramay, dastlabki olti oy ichida budjet taqchilligi bu belgidan ikki baravar oshdi.

Bundan tashqari, davlat budjeti to‘g‘risidagi qonun hukumatga budjetni qo‘llab-quvvatlash hamda defitsitni moliyalashtirish uchun $2 mlrdgacha mablag‘ jalb qilish imkonini beradi.

O‘z navbatida, Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov budjet xarajatlarining o‘sishi gaz importi bilan bog‘liqligini takidlagandi, chunki gazning jahon narxlari bilan ichki narxi o‘rtasidagi farq davlat hisobidan to‘lanadi.

Statistika agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, yanvar-iyun oylarida O‘zbekiston $200 mlnlik tabiiy gaz import qilgan. Shunga qaramay, bu davlat budjeti taqchilligidan ancha kam ekanligini ko‘rish mumkin.

Avvalroq Shavkat Mirziyoyev soliq organlarini yig‘ilgan soliqlarning pastligi uchun tanqid qilib, iqtisodiyotning hozirgi rivojlanish sur’atlari bilan ta’minlay oladigan miqdoridan sezilarli darajada kamligini ta’kidlagandi.

Davlat rahbari xizmatning eskirgan ish uslublari, soliq yig‘imlari kamayganini tanqid qildi hamda 26 tuman va shahar soliq boshqarmalari rahbarlarini ishdan bo‘shatdi.