Ўзбекистон давлат хизматчиларининг даромадлари ва мол-мулкини декларациялаш тўғрисидаги қонунни 2022 йил июнь ойи охиригача тасдиқлаш режалаштирилган. Бу ҳақда Халқаро валюта жамғармаси келишувининг IV моддасига мувофиқ мунтазам маслаҳатлашувлар ўтказиш учун 31 мартдан 13 апрелгача Ўзбекистонда бўлган ХВЖ миссияси матбуот хизмати хабарида айтилади.

«Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти (ИҲТТ) ва Жаҳон банки кўмагида ишлаб чиқилган активлар декларацияси тўғрисидаги қонун 2022 йил июнь ойи охиригача тасдиқланиши кутилмоқда. Қонунга кўра, юқори мансабдор шахслар 2023 йил бошигача даромад ва мулк декларациясини тақдим этишлари шарт», — дейилади хабарда.

2024 йилга мўлжалланган иккинчи босқичда маълумотни ошкор қилиш талаблари барча мансабдор шахсларга нисбатан қўлланилади. ХВЖ маълумотларига кўра, мулк декларациясида нотўғри маълумотлар кўрсатилиши бўйича жиноий жавобгарликка тортадиган қонун ҳам ишлаб чиқилмоқда.

Фонд коррупцияга қарши кураш институтлари самарадорлиги ошганини қайд этди. Хусусан, 2021 йил ноябрь ойида «Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида»ги қонунга Коррупцияга қарши курашиш агентлигининг ваколатлари ва ваколатларини кенгайтирувчи ўзгартишлар қабул қилинди.

Эслатиб ўтамиз, декларация тўғрисидаги қонун лойиҳаси икки ҳафта давом этадиган умумхалқ муҳокамасига қўйилиши, сўнгра Қонунчилик палатасида кўриб чиқилиши, Сенат томонидан маъқулланиши ва президент томонидан имзоланиши керак. Бундан хулоса қилишимиз мумкинки, ҳужжатнинг июнь охиригача тасдиқланиши даргумон.

Президент қарори билан 1 январдан бошлаб давлат хизматчилари, давлат улуши 50 фоиздан ортиқ бўлган давлат корхоналари ва муассасалари раҳбарлари, уларнинг турмуш ўртоғи ва вояга етмаган фарзандларининг даромадлари ҳамда мол-мулкини декларациялаш белгиланди.

Бироқ тегишли қонун шу кунгача ишлаб чиқилмаган ва қабул қилинмаган. 2021 йил охирида Коррупцияга қарши кураш агентлиги директори Акмал Бурхонов «тизим ҳали ҳам 2022 йилдан ишга туширилиши, давлат хизматчиларига декларациялар тайёрлаш учун апрель ойигача мухлат берилиши режалаштирилаётгани» ҳақида маълум қилди. Бироқ, тизим ҳали амалда қўлланилмаган.

Апрель ойи бошида «Газета.uz» сўровига биноан агентлик қонун лойиҳаси халқаро экспертлар, жумладан, ИҲТТ, БМТТД, Жаҳон банки ва «Минтақавий мулоқот» халқаро нодавлат нотижорат ташкилоти таклифларини инобатга олган ҳолда ишлаб чиқилгани ҳақида хабар берган эди.

Агентлик маълумотларига кўра, қонун лойиҳаси қачон қабул қилинишидан қатъи назар, 2022 йилдан бошлаб давлат хизматчиларининг мулки ва даромадлари ҳисобга олинади.

Бундан ташқари, президент қарори билан 2021 йил 1 декабрга қадар даромадлар ва мулк декларациялари тўғрисидаги маълумотлар базасини шакллантириш, уларни қайта ишлаш ва текшириш бўйича электрон ахборот тизимини яратиш, сўнгра ушбу маълумотлар базасини давлат кадастри, солиқ, божхона ва бошқа органларнинг маълумотлар базалари билан интеграциялаш чора-тадбирларини кўриш топширилди.

Агентлик томонидан техник паспорт ва «Давлат хизматчиларининг даромадлари ва мол-мулкини декларациялашнинг электрон ахборот тизими» концепцияси ҳамда Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги томонидан тасдиқланган техник топшириқлар ишлаб чиқилди. Техник топшириқлар лойиҳаси Киберхавфсизлик маркази билан келишилган ва тизимни яратиш бўйича ижобий эксперт хулосаси берилган.

Шунингдек, «Лойиҳалар ва импорт контрактларини комплекс экспертиза қилиш маркази»дан ахборот тизимини яратиш учун зарур маблағлар бўйича эксперт хулосаси олинган.

«Ахборот тизимини яратиш бир қатор интеграл жараёнларни, шунингдек, бир нечта ваколатли органлар билан ишни мувофиқлаштиришни назарда тутади. Айни пайтда агентлик томонидан қонун лойиҳасини ишлаб чиқиш ва электрон ахборот тизимларини жорий этиш бўйича дастлабки ташкилий ишлар якунланди. Айни пайтда ахборот тизимини яратиш, уни интеграциялаш ва давлат органларининг маълумотлар базалари билан ишга тушириш бўйича ишлар олиб борилмоқда», — дейилади Коррупцияга қарши курашиш агентлиги хабарида.

Эслатиб ўтамиз, даромадлар декларациясини назарда тутувчи давлат хизмати тўғрисидаги қонун 2017 йил сентябрь ойида қабул қилиниши режалаштирилган эди, бироқ бу муддат бир неча бор орқага сурилди. Муддатлари 2020 йил 1 январь ва 2021 йил 1 январь этиб белгиланди. 2021 йил май ойи охирида Коррупцияга қарши курашиш агентлиги директори Акмал Бурхонов президент давлат хизматчиларининг даромадлари ва мол-мулкини декларациялаш тизимини жорий қилишни тезлаштириш бўйича топшириқ берганини маълум қилганди.

Май ойида Жаҳон банки Ўзбекистон жамияти ҳукуматнинг коррупцияга қарши курашига ижобий муносабат билдираётгани, бироқ ҳаракатлардан норозилик билдираётган фуқаролар сони ортиб бораётгани ҳақида хабар берганди. Сўнгги йилларда коррупция камайди, аммо муаммоли муаммо бўлиб қолмоқда, дея таъкидланганди Жаҳон банки хабарида.