Ўзбекистон, Тошкент – Batafsil.uz. Олмалиқ кон-металлургия комбинатида йил охирига режалаштирилган учинчи мис – бойитиш фабрикаси (МБФ-3) очилиши яқинлашмоқда. Унинг фойдаланишга топширилиши рудани қайта ишлаш ҳажмини 1,5 баравар – йилига 105 миллион тоннагача оширади. МБФ-3да ва фабрикага руда етказиб берувчи "Ёшлик 1" карьерида баъзи ишлаб чиқариш объектларининг ишга туширилишини комбинат Ўзбекистон мустақиллигининг 33 йиллигига   бағишланган.

Хусусан, байрам арафасида ОКМКда яна бир рақамли подстанция фойдаланишга топширилган, темир йўл базаси ишлай бошлаган. Бундан ташқари, фахрийлар мажмуаси ва болалар боғчаси очилган. Бу ҳақда мухбиримизга корхонанинг масъул шахслари маълум қилишган.

Иккинчи рақамли подстанция

29 август куни тантанали равишда яна бир рақамли трансформатор подстанцияси фойдаланишга топширилган. У ОКМКда амалга оширилаётган "Ёшлик 1 конини ўзлаштириш” инвестиция лойиҳаси доирасида Қалмақир конида ва шу номдаги карьерда техникани электр таъминоти билан таъминлаш учун қурилган.

Комбинатнинг электр тармоқлари бошқармасининг фойдаланиш участкаси бошлиғи Сарвар Содиқов тушунтирганидек, рақамли подстанция шунга ўхшаш подстанция билан таққослаганда камроқ жой эгаллайди, бошқарувда яхшироқ ҳимоя ва ишончлиликка эга, қарор қабул қилишда хато ва инсон омилини истисно қилади.

Подстанция релели ҳимоя блоклари ва аварияга қарши автоматика, автоматлаштирилган бошқарув тизими, маълумотларни йиғиш ва узатиш диспетчерлик тизими билан жиҳозланган. 80 киловольт қувватга эга подстанцияда Siemens компанияси ва Россия ишлаб чиқарувчиларининг ускуналари ўрнатилган. 110 киловолтлик электр жиҳозлари "Ўзэлектроаппарат" компанияси томонидан хитойлик шериклар билан биргаликда яратилган.

"Агар илгари қазиш ишларида 10 та экскаватор ишлаган бўлса ва уларнинг қувватини генераторлар ва вақтинчалик электр узатиш линиялари таъминлаган бўлса, қазилмани ишлаб чиқариш бошланиши билан экскаваторлар сони 33 тага етди, бу эса махсус подстанцияни яратишни талаб қилди. Экскаваторларга қўшимча равишда, МОФ-3га рудаларини ташийдиган камарли конвеер ва рудаларни конвеерга ўтказишдан олдин уни олдиндан майдалаш ускуналарини қувватлантириш учун 22 та бурғулаш қурилмасига кучланиш етказиб берилади", - деди Содиқов.

Участка бошлиғининг сўзларига кўра, подстанцияни электр таъминоти илгари ишга туширилган 500/110/10 киловольтли “Туккет” подстанциясидан доимий икки занжирли юқори волтли ВЛ-110 киловолт линиясидан амалга оширилади.

Шунингдек, Сарвар Содиқов подстанцияда замонавий кам ёғли трансформаторлар ўрнатилганлигини айтди, чунки сўнгги йилларда янги изоляция материаллари пайдо бўлди, бу эса ишлатиладиган ёғ ҳажмини ва трансформаторларнинг ўлчамларини сезиларли даражада камайтиришга имкон беради.

Янги темир йўл базаси

Мустақиллик куни арафасида ОКМКда технологик ускуналар ва бошқа юкларни мис бойитиш фабрикасига етказиб беришни таъминлайдиган янги транспорт базаси тантанали равишда ишга туширилган.

У ОКМК саноат темир йўл транспорти бошқармасининг (СТТБ) 2-темир йўл цехининг "Свинцовая" станцияси ҳудудида жойлашган.

Очилиш маросимида комбинат вакиллари 2021 йилда бошланган база қурилиши ОКМК бўлинмалари ходимлари – "Олмалиқметаллургқурилиш" ва "СТТБ" трести томонидан амалга оширилганини маълум қилишган.

Саноат темир йўл транспорти бошқармаси бошлиғи вазифасини бажарувчи Сирожиддин Маназаровнинг таъкидлашича, янги база бўғинли йиғиш участкаси, автомобилларга ёнилғи қуйиш станцияси, ёқилғи-мойлаш материаллари омбори ва вагонларни таъмирлаш пунктини ўз ичига олади.

Объект 4,47 гектар майдонда жойлашган бўлиб, узунлиги 1,28 километр бўлган темир йўл ва 7 та ўтказгичга эга.

"Янги база бир қатор қулайликларга эга. Илгари бу ерда темир йўл вагонларининг    маневр қилишида қийинчиликлар юзага келган. Бу кўп вақт талаб қиларди ва технологик ускуналар ва бошқа юкларни мис бойитиш фабрикасига етказиб беришда кечикишларга олиб келган. Энди эса тепловозлар камроқ вақт сарфлайдилар ва шу билан ёқилғини тежашади",- деди Маназаров. 

Шунингдек, у ёқилғи қуйиш шохобчаси мавжудлиги база ҳудудида махсус ўзиюрар ҳаракатланувчи поездлар ва темир йўл кранлари учун зарур бўлган сезиларли даражада тежашини тушунтирди. 50 тонна юк кўтариш қобилиятига эга бўлган кранни ўрнатиш туфайли оғир эҳтиёт қисмлар ва вагон қисмлари билан боғлиқ кўтариш операцияларини ўтказиш имконияти пайдо бўлган.

Шунингдек, бу ерда ошхона, душ ва диспетчерлик пунктларини ўз ичига олган маъмурий-маиший мажмуа қурилган. Юкларни оптималлаштириш орқали янги базани ишга тушириш ҳар йили 768 миллион сўм тежаш имконини беради.

Ингичка бойитиш фабрикасининг янги навбати

Самарқанд вилоятининг Каттақўрғон туманида 29 август куни Ингичка бойитиш фабрикасининг иккинчи навбатини тантанали равишда ишга туширилган.

Обектни лойиҳалаштириш ОКМК лойиҳа ишлари бошқармаси мутахассислари томонидан, технологик ускуналар ўрнатиш ва биноларни реконструкция қилиш эса "Олмалиқметаллургқурилиш" трести ходимлари томонидан амалга оширилган.

Ўзбекистон технологик металлар комбинати (ОКМК шўба компанияси) директорининг ўринбосари Улуғбек Рўзиевнинг хабар беришича, фабрикада тўққиз турдаги технологик ускуналарнинг 43 таси ўрнатилган, кимёвий, аналитик лабораториялар, тажриба-бойитиш цехи, маиший бинолар қурилган.

"Завод “Ингичка” конининг 12 миллион тоннадан ортиқ техноген чиқиндиларини қайта ишлайди. Заводнинг иккинчи босқичи ишга туширилгандан сўнг, коннинг техноген чиқиндиларидан вольфрам концентратини йиллик қазиб олиш 85 тоннага етади. Янги заводда 120 та янги иш ўрни яратилгани муҳим аҳамият касб этади", - дея тушунтирди Рўзиев.

Директор ўринбосарининг таъкидлашича, 2023 йилда ўз ичига вольфрам олган техноген чиқиндиларни қайта ишлаш технологиясини жорий этиш натижасида қиймати 5,7 миллиард сўмлик 100 тонна вольфрам концентрати олинган. Ушбу маҳсулотлар "Навоий кон-металлургия комбинати" ва "Ўзметкомбинат" компанияларига сотилган, шунингдек, ОКМК таркибий бўлинмаларига етказиб берилган.

Фабриканинг иккинчи навбатини ишга тушириш натижасида вольфрам концентратини ишлаб чиқариш ҳажми 185 тоннага, пул эквивалентида эса 16,2 миллиард сўмга етади.

Фахрийларга совға

ОКМК кекса авлодни эъзозлаш ш ва ҳурмат қилишнинг қадимий анъаналарига ҳурмат кўрсатиб, Мустақиллик куни арафасида фахрийларга ўзига хос совға – "Нуронийлар маскани" мажмуаси, яъни учрашувлар ва мулоқот учун қулай жой тайёрлаган.

Мажмуанинг тантанали очилиши 2024 йил 29 августда бўлиб ўтган. "Олмалиқ кон-металлургия комбинати" АЖ бошқаруви раиси Абдулла Хурсанов йиғилган фахрийларга самимий миннатдорчилик билдирган ва уларнинг ҳиссасисиз ҳозирги юксак ютуқлар бўлмаслигини таъкидлаган. У комбинатнинг фахрийлар билан алоқаси сусаймаслигини, улар нафақат меҳмонлар сифатида, балки маслаҳатчилар сифатида барча тадбирларга таклиф қилиннишини айтган.

ОКМК ижтимоий обектлар бошқармаси раҳбари Савия Тагированинг айтишича, ётоқхона биносида ташкил этилган "Нуронийлар маскани" мажмуасида бир вақтнинг ўзида 30 нафар қариянинг учрашуви ва ёқимли мулоқоти учун зарур бўлган барча нарсалар мавжуд.

"Яқин атрофда бозор бор, пенсионерлар унга нафақат харид қилиш учун, балки мулоқот қилиш учун ҳам ташриф буюришади: улар тик турган ёки ўриндиқларга ўтирган ҳолда суҳбатлашадилар. Шуни кўрган ҳолда, бозор ёнида қулай дам олиш учун жой очишга қарор қилдик: чордона суҳбатлар, янгиликлар муҳокамалари, шахмат ўйинлари учун шароитлар бор. Комбинат фахрийлар кенгаши билан биргаликда тадбирлар дастури ишлаб чиқилади", - деди Савия Тагирова.

Доимий раҳнамо

Завод унинг объектлари жойлашган шаҳарларга катта ёрдам беради. Масалан, Оққўрғон туманидаги "Элтамгали" маҳалласида 31 август куни ОКМК кўмагида қурилган болалар боғчаси ва турар-жой биноси тантанали равишда очилган. Очилиш маросимида Тошкент вилояти ҳокимлигининг масъул ходимлари, ОКМК раҳбарияти, маҳалла фаоллари ва жамоатчилик вакиллари иштирок этишган. 

"Олмалиқ КМК" АЖ бошқаруви раисининг кадрлар ва ижтимоий масалалар бўйича ўринбосари Саъди Шерматов икки қаватли бинода жойлашган ва 80 ўринли болалар боғчаси тўлиқ жиҳозланганлигини, иссиқ ва совуқ сув таъминоти, оқава, иситиш тизимлари янгиланганлигини айтиб ўтган.

Икки қаватли турар-жой биноси 14 та икки хонали квартирадан иборат. Улар боқувчисини йўқотган ва ижтимоий ҳимояга муҳтож оилаларга берилган.

Шунингдек, унинг қўшимча қилишича, 40 йил давомида иккала бино ҳам узоқ муддатли қурилиш ҳолатида бўлган. Энди эса бу замонавий шинам болалар боғчаси ва турар-жой биносига айланган.

Хуллас, Олмалиқ ва ОКМК байрамдан олдинги кунлар турли тадбирларга бой бўлган.

Ҳамкорлик материаллари